4.5.3.1(3) Antwoorden van de sprekers over BERA-ASSR op de nascholingsbijeenkomst voor audiologen in maart 2005
Bij wie doe je een ASSR-meting?
Heleen Luts:
- Bij patiënten die geen betrouwbare gedragsmatige respons kunnen of willen geven en waarbij je gehoordrempels voor verschillende frequenties wil kennen. Voornaamste doelgroep zijn natuurlijk jonge kinderen waarbij het vermoeden van gehoorverlies bestaat. Daarnaast ook simulanten.
Fanny Scherf en Jan Brokx:
- Bij kinderen die doorverwezen worden naar ons centrum na een ALGO refer.
- Bij kinderen die worden opgevolgd omwille van een reeds eerder vastgesteld gehoorverlies waarbij de bekomen tonale drempels twijfelachtig zijn.
- Bij volwassenen bij wie geen conventionele audiometrie gedaan kan worden (b.v. Downsyndroom) of bij wie er een vermoeden van simulatie/aggravatie is.
Ad Snik en Lucas Mens:
- Bij verdenking op slechthorendheid wanneer een gedragsmatige hoortest niet mogelijk is of onbetrouwbaar wordt geacht (vanwege leeftijd, handicap of bij medische keuring).
- Exploratief en incidenteel bij ongunstig verstaan t.o.v. de reacties op tonen.
Waarom doe je een ASSR-meting?
Heleen Luts:
- Om een frequentiespecifiek audiogram te schatten, wat dan gebruikt kan worden voor diagnostische doeleinden en voor het instellen van hoortoestellen.
- Omdat klik-BERA kan leiden tot een foutieve diagnose in geval van frequentie-afhankelijk gehoorverlies.
Fanny Scherf en Jan Brokx:
- Om een correct beeld van het auditief functioneren te verkrijgen in het kader van diagnostiek ten behoeve van verdere prothetisering (akoestisch dan wel elektrisch). Hierbij kunnen de objectief bepaalde gehoordrempels een solide basis vormen voor de aanpassingen van de hoorapparaten bij de allerjongsten waarbij geen betrouwbare tonale gehoordrempels op te tekenen zijn.
Ad Snik en Lucas Mens:
- Om frequentiespecifieke informatie over het gehoor te verkrijgen, in het bijzonder in het frequentiegebied van spraakverstaan (500 – 4000 Hz). Om restgehoor te kunnen objectiveren waar de klik-BERA tekort schiet.
- Bij verdenking op neuropathie (afwezigheid klik-BER response bij relatief gunstige reactie op tonen) is soms behoefte aan informatie over de meer centrale verwerking in het auditieve systeem.
Hoe doe je een ASSR-meting?
Heleen Luts:
- MASTER-software, in combinatie met audiometer en SR560 voorversterker.
- Dichotische multiple-stimulus aanbieding, draagfrequenties 500, 1000, 2000 en 4000 Hz, modulatiefrequenties tussen 82 en 110 Hz, 100% AM en 20% FM.
- Elektrodenmontage: Volwassenen: Cz – inion – Pz (ground)
Kinderen: voorhoofd – inion – sleutelbeen (ground) - Nuprep – geleidende pasta – kleefelektroden.
- Kinderen worden bij voorkeur op jonge leeftijd getest (voor de leeftijd van drie maanden) in natuurlijke slaap. Indien geen andere optie, dan wordt een lichte narcose toegediend (enkel bij kinderen ouder dan drie maanden).
- Insert phones.
Fanny Scherf en Jan Brokx:
- Welke frequenties?
500, 1000, 2000 en 4000 Hz - Wel of niet simultane stimulatie?
Monaurale ‘single frequency’ stimulatie. - Welke elektrodemontage?
Positieve hoog op het voorhoofd, negatieve op mastoïd (beiderzijds) en ground op het lage voorhoofd. - Onderzoeksprotocol:
- Uitleg geven over de bedoeling en het verloop van de test.
- Huid reinigen, patiënt op bed laten plaats nemen en insert phones plaatsen.
- Audera opstarten en ASSR drempels meten. De stimulusparameters zijn reeds gedefinieerd en verschillen al naargelang de testset die je kiest (wakkere volwassenen (>10j), slapende volwassenen (>10j), slapende kinderen).
- Nadat alle drempels gevonden zijn wordt de patiënt ‘ontkoppeld’, wordt er iets uitleg gegeven over de resultaten en wordt de patiënt doorgestuurd naar de KNO-arts.
- Voorbereiding van het kind
We testen kinderen in natuurlijke slaap, onder sedatie of algemene narcose. Voordat we de huid kunnen ontvetten (ether) en scrubben dienen we te wachten tot ze volledig slapen. Daarna plakken we de elektrodes, plaatsen de insert phones en leggen ze comfortabel ofwel in hun eigen bedje/maxicosi ofwel op de onderzoekstafel.
Ad Snik en Lucas Mens:
- Frequenties: Frequenties tussen 500 – 4000 Hz.
- Stimulatie: Hoofdtelefoon (neonaten: kleine gehoorgang, variatie in volume); stimulatie ADS mits asymmetrie tussen L en R oor niet groter is dan 40 dB (overhoordrempel); in principe vier tonen per oor (hoewel tot nu toe 1 per oor) mits niveaus < 80 dB SPL (dan wellicht twee tonen tegelijk tot en met bijv. 100 dB); 500 Hz: mixed mode, hoger: ‘extended Stürzebecher’; maskeren zonodig met ruisbanden van ongeveer één octaaf breed. Bij kinderen jonger dan 6 maanden: alleen 90 Hz gebruiken. Bij volwassenen uitsluitend 40 Hz (zowel in waak- als slaaptoestand). Bij kinderen tussen zes maanden en volwassenheid: nog onbekend, dus starten op 90 Hz.
- Stimulusintensiteit: Als de stimulusintensiteit van één toon (bijvoorbeeld 500 Hz) boven de 60 dB SPL uitkomt, zal [A] high-pass noise masking toegepast moeten worden i.v.m. de tuning curves (zie Herdman et al., 2002) en [B] indien meerdere stimuli per oor werden aangeboden zal naar één stimulus per oor teruggegaan moeten worden i.v.m. mogelijke onderlinge beïnvloeding van de responsies (zie o.a. Picton et al., 2003 of Herdman et al., 2002). Bij stimulusintensiteiten onder de 60 dB SPL geeft multi-carrier stimulatie (per oor meerdere stimuli en beide oren gelijktijdig stimuleren) goede resultaten.]]
- Elektrodemontage: Driekanaals simultane afleiding. Kinderen 0-6 maanden: Ipsilateraal mastoid – Cz. Kinderen zes maanden – volwassen : nog niet bekend. Beste keus lijkt op dit moment een combinatie van: Ipsilateraal mastoid – Cz en inion- Cz. Volwassen: Inion-Cz. Eventueel aangevuld met ipsilateral mastoid-Cz. Disposable plakelectroden met veel electrodepasta eronder en plakbandje erover.
- Meetprotocol: Starten met drempel klik-BERA per oor. Indien mogelijk ASSR aansluitend, anders alleen extra afspraak ASSR als BERA onvoldoende. Als BERA niet lukt, dan nieuwe afspraak BER+ASSR.
- Voorbereiding kind: Afspraak in de kliniek op een tijdstip waarop het kind normaal gesproken overdag slaapt. Kind moet wakker blijven totdat het in de kliniek arriveert. Zelfs vijf minuten slaap is voldoende om het kind voldoende energie te geven om niet meer te willen/kunnen slapen tijdens de metingen. Vervolgens voeding aan het kind geven. Dit is over het algemeen voldoende om slaap te bevorderen.
Hoe interpreteer je de resultaten, hoe communiceer je de resultaten met de ouders en hoe ziet de verslaglegging eruit?
Heleen Luts:
- ASSR-drempels worden bepaald op de laagste intensiteit waar de respons significantie bereikt. Er wordt een schatting gemaakt van de gedragsaudiometrische drempels, en dit op basis van normwaarden die opgesteld werden binnen de eigen instelling, zelfde test set-up/test procedure.
Verslaggeving is nog niet gestandaardiseerd, maar het is belangrijk om te duiden dat het om ‘schattingen’ gaat en dat variatie (zeker bij kinderen) groot is.
Fanny Scherf en Jan Brokx:
- Interpretatie: We nemen over het algemeen een hele testbatterij af bestaande uit: ASSR, ABR, TEOAE, een otoscopie en een tympanogram en brengen dan alle resultaten samen om tot een conclusie te komen.
- Communicatie: Over het algemeen geven de audiologen bij ons in het UZA een minimum aan uitleg aan de ouders/begeleiders. Wij geven wel een indicatie over de toestand van het auditief functioneren opdat ze een idee zouden hebben van het resultaat en zich wat kunnen voorbereiden op de meer uitvoerige bespreking van de onderzoeksgegevens door de behandelende arts die de eventueel verder te nemen stappen met hen overloopt.
- Verslaggeving: Is afhankelijk van naar wie het gecommuniceerd moet worden: externe of interne artsen. In het eerste geval sturen we een kopie van alle resultaten samen met een uitvoerig verslag en interpretatie van de resultaten naar de betrokken arts. In het laatste geval worden de resultaten doorgegeven en mondeling besproken met de arts die deze gegevens opneemt in zijn consultatieverslag.
Ad Snik en Lucas Mens:
- Interpretatie ASSR: F-test, met afschatting van kans op valpositieven, met name op hoge stimulatieniveaus. Die kans moet m.i. elk centrum beslist zelf vaststellen dmv een biologische ijking. Ruisniveau bepaalt of een meting als betrouwbaar geldt, dus hiervoor is een norm nodig (die afhangt van gebruikte apparatuur, filtering). Let er bij een positieve meting op of een hoger stimulusniveau ook positief uitvalt. Gevonden waarden moeten omgezet worden naar geschatte drempels in dB HL; hiervoor gebruiken we een lineaire regressie vanuit eigen metingen (normaalhorende neonaten) en literatuur (Rance, 2002).
- Communicatie: Tot nu toe terughoudend vanwege vermoeden teveel valspositieven en beperkte normgegevens.
Welke plaats zie je voor ASSR en BERA (clicks en/of tonebursts) nu en in de toekomst?
Heleen Luts:
- De ASSR techniek is veelbelovend, maar volgens mij voorlopig nog niet geschikt voor toepassing zonder ervaring, als ‘black box’. Hoewel de responsdetectie objectief is, is enige interpretatie van de bekomen resultaten zeker vereist.
- BERA (clicks) blijft een erg waardevolle techniek.
- ASSR en BERA hebben elk hun eigen voor- en nadelen en kunnen best naast elkaar gebruikt worden binnen de klinische praktijk, afhankelijk van de omstandigheden.
Fanny Scherf en Jan Brokx:
- Daar de GSI Audera de mogelijkheid geeft de click geëvokeerde ABR en de ASSR af te nemen met hetzelfde toestel en dezelfde elektrodenconfiguratie gebeuren deze (bijna) altijd na elkaar in één sessie. Zeker bij de allerjongste kinderen wordt er nu bij ons standaard een combinatie van ASSR/ABR afgenomen.
- De ASSR zal in de toekomst meer en meer in de klinische praktijk gebruikt worden. Geen enkel systeem staat al volledig op punt maar de verschillende fabrikanten blijven de software en de parameters steeds verder aanpassen en verbeteren wat zal leiden tot nog kortere testtijden, nauwkeurigere drempels en beter aanpasbare testsets. Het zal de ABR nooit volledig vervangen, maar zal wel een onmisbaar instrument worden voor de audiometrische oppuntstelling.
Ad Snik en Lucas Mens:
- Klik-Bera (of tone-pip 2 kHz) op hoge intensiteit tav retrocochleaire pathologie, dan meteen drempelen met ASSR.
Literatuur
- Aoyagi M, Fuse T, Suzuki Y, Kim Y, Koike Y. An application of phase spectral analysis to amplitude modulation following response. Acta Otolaryngol. 1993; Suppl 504:82-88.
- Aoyagi M, Kiren T, Kim Y, Suzuki Y, Fuse T, Koike Y. Frequency specificity of amplitude-modulation-following response detected by phase spectral analysis. Audiology 1993;32:293-301.
- Aoyagi M, Kiren T, Kim Y, Suzuki Y, Fuse T, Koike Y. Optimal modulation frequency for amplitude modulation following response in young children during sleep. Hear Res 1993;65:253-261.
- Aoyagi M, Furuse H, Yokota M, Kiren T, Suzuki Y, Koike Y. Detectability of amplitude modulation following response at different carrier frequencies. Acta Otolaryngol 1994;Suppl 511:23-27.
- Bell SL, Smith DC, Allen R, Lutman ME. Recording the middle latency response of the auditory evoked potential as a measure of depth of anaesthesia. A technical note. Br J Anaesth 2004;92:442-445.
- Bosman R. Threshold estimation in normal and impaired ears using Auditory Steady State Responses. Proefschrift Universiteit Pretoria (SA), 2003
- Brown DD, Shallop JK. A clinically useful 500 Hz evoked response. Nicolet Potentials 1982;1:9-12.
- Burkard RF, Don M, Eggermont JJ (Eds), ‘Auditory Evoked Potentials. Basic Principles and clinical application’. Lippincott, Williams & Wilkins. Baltimore, 2007.
- Cebulla M, Stürzebecher E, Wernecke KD. Objective detection of the Amplitude Modulation Following Response (AMFR). Audiology 2001;40:245-252.
- Cone-Wesson B, Rickards F, Poulis C, Parker J, Tan L, Pollard J. The auditory steady-state response: clinical observations and applications in infants and children. J Am Acad Audiol 2002;13: 270-282.
- D’haenens W, Dhooge I, Vinck B. Auditory Steady State Responses in normal hearing adults: A test-retest reliability study. XX IERAGC Biennial Symposium, Bled, Slovenia, 2007.
- Dimitrijevic A, John MS, van Roon P, Purcell D, Adamonis J, Ostroff J, Nedzelski JM, Picton TW. Estimating the audiogram using multiple auditory steady-state responses. J Am Acad Audiol 2002;13: 205-224.
- Dimitrijevic A, John MS, Picton TW. Auditory steady-state responses and word recognition scores in normal hearing and hearing-impaired adults. Ear Hear 2004;25:68-84.
- Firszt JB, Gaggl W, Runge-Samuelson CL, Burg LS, Wackym PA. Auditory sensitivity in children using the auditory steady-state response. Arch Otolaryngol Head Neck Surg 2004;130:536-540.
- Gorga MP, Neely ST, Hoover BM, Dierking DM, Beauchaine KL, Manning C. Determining the upper limits of stimulation for auditory steady-state response measurements. Ear Hear 2004;25:302- 307.
- Herdman AT, Stapells.D.R. Thresholds determined using the monotic and dichotic multiple auditory steady-state response technique in normal hearing subjects. Scand Audiol 2001;30: 41-49.
- Herdman AT, Stapells DR. Auditory steady-state response thresholds of adults with sensorineural hearing impairments. Int J Audiol 2003;42:237-248.
- Herdman AT, Lins O, Van Roon P, Stapells DR, Scherg M, Picton TW. Intercerebral sources of human auditory steady-state responses. Brain Topography 2002;15:69-86.
- Herdman AT, Stapells DR. Auditory steady-state response thresholds of adults with sensorineural hearing impairments. Int J Audiol 2003;42:237-248.
- Herdman AT, Picton TW, Stapells DR. Place specificity of multiple auditory steady-state responses. J Acoust Soc Amer 2002;112:1569-1582.
- Herdman AT, Lins O, Van Roon P, Stapells DR, Scherg M, Picton TW. (2002). Intracerebral sources of human auditory steady-state responses. Brain Topography 2002;15:69-86.
- John MS, Lins OG, Boucher BL, Picton TW. Multiple auditory steady state responses (MASTER): stimulus and recording parameters. Audiology 1998;37:59-82.
- John MS, Picton TW. MASTER: A Windows program for recording multiple auditory steady-state responses. Computer Methodes Programs Biomedicine 2000;61:125-150.
- John MS, Purcell D, Dimitrijevic A, Picton TW. Advantages and caveats when recording steady-state responses to multiple simultaneous stimuli. J Am Acad Audiol 2002;13: 246-259
- John MS, Dimitrijevic A, Picton TW. Efficient stimuli for evoking auditory steady-state responses. Ear Hear 2003;24:406-423.
- Kuwada S, Batra R, Maher VL. Scalp potentials of normal and hearing-impaired subjects in response to sinusoidally amplitude-modulated tones. Hear Res. 1986;21:179-192.
- Lins OG, Picton PE, Picton TW. Auditory steady-state responses to tones amplitudemodulated at 80-110 Hz. J Acoust Soc Amer 1995;97:3051-3063.
- Lins OG, Picton TW, Boucher BL, et al. Frequency-specific audiometry using steady-state Responses. Ear Hear 1996;17:81-96.
- Lins OG, Picton PE, Picton TW. Auditory steady-state responses to multiple simultaneous stimuli. Electroenceph Clin Neurophysiol 1995;96:420-432.
- Luts H, Desloovere C, Kumar A, Vandermeersch E, Wouters J. Objective assessment of frequency-specific hearing thresholds in babies. Int J Pediatr Otorhinolaryngol 2004;68:915-926.
- Luts H. Diagnosis of hearing loss in newborns – Clinical application of auditory steady-state responses. Proefschrift Katholieke Universiteit Leuven, 2005.
- Luts H, Wouters J. Comparison of MASTER and AUDERA for measurement of auditory steady-state responses. Int J Audiol 2005;44:244-253.
- Luts H, Desloovere C, Wouters J. Clinical Application of Dichotic Multiple-Stimulus Auditory Steady-State Responses in High-Risk Newborns and Young Children. Audiol Neurotol 2006;11:24 –37.
- Lux L, Pethe J, Mühler R, von Specht H. Bestimmung der Hörschwelle durch die Registrierung von Amplitude Modulation Following Responses (AMFR) bei multifrequenter Stimulation. Z Audiol 2003;42:118-124.
- Van Maanen A, Stapells DR. Comparison of multiple auditory steady-state responses (80 vs. 40 Hz) and slow cortical potentials for threshold estimation in hearing-impaired adults. Int J Audiol 2005;44:613-624.
- Mühler R, Pethe J, von Specht H. Abschätzung der Hörschwelle mit stationären auditorischen evozierten Potentialen: Probleme der digitalen Signalverarbeitung. Z Med Phys 2000;10:139-146.
- Mühler R. Steht die Auditory Steady-State Response an der Schwelle zur klinischen Nutzung? HNO 2004;52:779-782.
- Pantev C, Roberts LE, Elbert T, Ross B, Wienbruch C. Tonotopic organization of the sources of human auditory steady-state responses. Hear Res 1996;101:62-74.
- Pethe J, Begall K, Mühler R, Lottmann JK. Amplitude Modulation Following Response (AMFR) – Eine Methode zur objektiven frequenzspezifischen audiologischen Diagnostik. Laryngo Rhino Otol 1996;75:23-28.
- Pethe J, Hocke Th, Mühler R, von Specht H. On the frequency spectrum of amplitude modulation following responses. Scand Audiol 2000;29:191-195.
- Pethe, J., Mühler, R., and von Specht, H. Zur Abhängigkeit der ‘amplitude modulation following response’ von der Vigilanz. HNO 2001;49:188-193.
- Pethe J, von Specht H, Mühler R, Hocke Th. Amplitude modulation following responses in awake and sleeping humans – a comparison for 40 Hz and 80 Hz modulation frequency. Scand Audiol 2001;30 Suppl 52:152-155.
- Pethe J, Muhler R, von Specht H. Amplitude modulation following responses in audiological diagnostics. HNO 2002;50:1045-1052.
- Pethe J, Mühler R, Siewert K, von Specht H. Near-threshold recordings of amplitude modulation following responses (AMFR) in children of different ages. Int J Audiol 2004; 43:339-345.
- Picton TW, John MS, Dimitrijevic A, Purcell D. Human auditory steady-state responses. Int J Audiol 2003;42: 177-219.
- Picton TW. In Burkard RF, Don M, Eggermont JJ (Eds), ‘Auditory Evoked Potentials. Basic Principles and clinical application’. Lippincott, Williams & Wilkins. Baltimore, 2007
- Plourde G, Stapells DR, Picton TW. The human auditory steady-state evoked potentials. Acta Otolaryngol (Stockh) 1991; Supplement 491:153-160.
- Purcell D, John MS, Picton TW. Concurrent measurement of distortion product otoacoustic emissions and auditory steady state potentials. Hear Res 2003;176: 128-141.
- Rance G, Rickards F: Prediction of hearing threshold in infants using auditory steady-state evoked potentials. J Am Acad Audiol 2002;13:236–245.
- Rance G, Rickards FW, Cohen TL, De Vidi S, Clark GM. The automatic prediction of hearing thresholds in sleeping subjects using auditory steady state evoked potentials. Ear Hear 1995;16:499-507.
- Rance G, Dowell RC, Rickards FW, Beer DE, Clark GM. Steady-state evoked potential and behavioral hearing thresholds in a group of children with absent click-evoked auditory brainstem response. Ear Hear 1998;19:48-61.
- Reijden van der CS. Improving the signal to noise ratio of the auditory steady-state response. Proefschrift Radboud Universiteit Nijmegen, 2005.
- Schoonhoven R, Lamoré PJJ, de Laat JAPM, Grote JJ. Long-term audiometric follow-up of click-evoked brainstem response in hearing impaired infants. Audiology 2000;39:135-145.
- Small SA, Stapells DR. Artifactual responses when recording auditory steady-state responses. Ear and Hear 2004;25:611-623.
- Small SA, Stapells DR. Multiple auditory steady-state response thresholds to bone-conduction stimuli in young infants with normal hearing. Ear and Hear 2006;27:219-228.
- Small SA, Hatton JL, Stapells DR. Effects of bone oscillator coupling method, placement location, and occlusion on bone-conduction auditory steady-state responses in infants. Ear and Hear (in press, 2006)
- Stapells DR, Linden D, Suffield JB, Hamel G, Picton TW. Human auditory steady state potentials. Ear Hear 1984;5:105-113.
- Stapells DR, Makeig S, Galambos R. Auditory steady-state responses: Threshold prediction using phase coherence. Electroencephalography Clin Neurophysiology 1987;67:260-270.
- Stapells DR, Picton TW, Durieux-Smith A. Electrophysiologic measures of frequency-specific auditory function. In J.T. Jacobson, (Ed.) Principles and Applications in Auditory Evoked Potentials. Needham Heights, MA: Allyn & Bacon, 1994:251-283.
- Stapells DR. Frequency-specific evoked potential audiometry in infants. In: Seewald RC & Bamford JM (Eds.) A Sound Foundation through Early Amplification. Phonak AG, Basel, 2000:13- 31.
- Stapells DR, Herdman A, Small SA, Dimitrijevic A, Hatton J. Current status of the auditory steady-state responses for estimating an infant’s audiogram. In: Seewald RC & Bamford JM (Eds.) A Sound Foundation through Early Amplification. Phonak AG, Basel, 2004:43-59.
- Sturzebecher E, Cebulla M, Pschirrer U. Efficiënt stimuli for recording of the amplitude modulation following response. Audiology 2001;40:63-68.
- Sturzebecher E, Cebulla M, Neumann K. Click-evoked ABR at high stimulus repetition rates for neonatal hearing screening. Int J Audiol 2003;42:59-70.
- Swanepoel D, Schmulian D, Hugo R. Establishing normal hearing with the dichotic multiple-frequency auditory steady-state response compared to an auditory brainstem response protocol. Acta Otolaryngol 2004;124: 62-68.
- Swanepoel D, Hugo R, Roode R. Auditory steady-state responses for children with severe to profound hearing loss. Arch Otolaryngol Head Neck Surg 2004;130: 531-535.
- Venema T. A Clinician’s Encounter with the Auditory Steady-State Response (ASSR). The Hearing Review 2004. Op http://www.hearingreview.com/issues/articles/2004-05_02.asp.
- Wong WYS, Stapells DR. Brain stem and cortical mechanisms underlying the binaural masking level difference in Humans: An auditory steady-state response study. Ear Hear 2004;25: 57-67.
- Zurek PM. Detectability of transient and sinusoidal otoacoustic emissions. Ear Hear 1992;13:307-310.
Zie ook http://assr.de/papers2.htm.
Literatuur algemeen
- Barlow HB, Mollon JD. ‘The Senses’, Cambridge University Press 1982.
- 2. Burkard RF, Don M, Eggermont JJ (Eds), ‘Auditory Evoked Potentials. Basic Principles and clinical application’. Lippincott, Williams & Wilkins. Baltimore, 2007.
- Grandori F, Hoke M, Romano GL (Eds). ‘Auditory evoked magnetic fields and electrical potentials’. Adv. Audiol, Vol 6, Karger, Basel, 1990.
- Hall JW. ‘Handbook of auditory evoked responses’. Allyn and Bacon, Needham Heights, Mass, 1992.
- Hoke M, Bock GR (Eds). ‘Magnetic and electrical activity of the auditory cortex’. Acta Otolaryngol Suppl 491, 1991.
- Jasper HH. The ten-twenty electrode system of the International Federation. Electroencephalogr Clin Neurophysiol 1958;10:371-375.
- Wood CC, Wolpaw JR. ‘Scalp distribution of human auditory evoked potentials: II. Evidence for overlapping sources and involvement of auditory cortex’. Electroenceph Clin Neurophysiol 1987;54,25-38.
Auteur
Lamoré, Kapteijn
Revisie
januari 2008